İnceleme
Logolarda Hayvan Figürü
İnsanlık tarihi boyunca hayvanlar insanlara eşlik etmişlerdir. İnsanlık tarihinin, bilinen en eski imgelerinden olan hayvan figürleri, insanın birlikte evirildiği, üzerinden kendisini, dünyayı anlamaya ve tanımlamaya çalıştığı betimlemelerdir. Hayvan figürlerinin ilk örnekleri mağara duvarlarına yapılan çizimlerle ortaya çıkmaktadır. Mağara sanatı ile başlayan bu serüven medeniyetlerin oluşumu ile ilerleme kaydetmiştir. Mağara çizimlerinden itibaren süregelmiş olan hayvan figürü, insanlığın her farklı uygarlığında, kendisini yeniden yapılandırarak, insan yaşamının ve kültürünün bir parçası kalmayı başarmıştır. Ayrıca insanoğlunun tarihinde mağara duvarlarına ilk resimlediği şekil veya sembol olarak, insan ve hayvanı görürüz.
Cansız nesnelere, insana ait özelliklerin yüklenmesi durumu hemen hemen tüm toplumlarda var olagelmiştir. Animizm görüşünde doğanın ve doğa güçlerinin birer ruha sahip olduğuna inanılır. Bu ruh, hareket ettiren ve yaşatan bir güç olarak, insan ve hayvanların 60 Hayvan Semboller ve Marka Maskotlarında Kullanımı olduğu kadar, evrendeki tüm nesnelerin de davranış ve hareketlerini belirler. Animizin bir başka formu markaya ve marka ürünlerine insani nitelikler olan duygusallık, irade ve düşünme yetisi yüklenmesiyle tam bir insanlaştırma yöntemini içermektedir.
Hayvanın , insanı çevreleyen yaşam alanlarında güncel yaşamın bir parçası olarak yer alması tarihi içinde hayvan üslubu adlı bir üslubun da geniş bir alanda yer aldığı bilinmektedir. Örneğin; İnsanoğlunun güçlü, başa çıkılamayan güçlerden korkusu devasa büyüklükteki korkunç canavarlarda belirginleşmiştir. Yılanlar ve ejderhalar, Dini inançlarda İslam ve Hıristiyan gibi dinlerinin yaygınlaşmaya başladığı dönemlere kadar süren bu üslubu, kemik, boynuz, tunç, altın, dokuma, keçi, deri üzerine yazılar yazılması yine hayvan ögesi üzerinden yapılmaktadır. İnsana ve insanın çevresine en yakın hayvanlardan olan köpek, pek çok sanatçının yapıtlarında konu olarak görülür. ‘Dostluk, arkadaşlık, vefakârlık, bağlılık’ gibi sembolik bir yön barındırır. Hubert Carr; Ortaçağda ise hayvanların öyküleriyle ilgili kitaplar gerçek ve hayali hayvanların özelliklerini sıraladılar ve onlara büyük ahlaki simgeler bahşettiler. Örneğin, maymun genellikle insanların temel içgüdülerini simgeler ve insan yapmacıklığını, ahmaklığını ve değersizliğini hicvetmek için kullanılır.
Günümüzde yaşanan rekabet ortamında tüketicinin kendini yakın hissedebileceği belli bir kişiliğin, yaratılması çok önemlidir. Marka, ürün ya da hizmet ve tüketici arasında iletişim ortamı yaratan unsurken, marka kimliği, ürün veya hizmetin bu ürünü veya hizmeti alan kişi veya gruba çağrıştırdığı duygu ve düşünceler bütünüdür. Marka kişiliği ise insanlara ait bir takım karakter özelliklerinin marka ile bütünleştirilmesiyle tanımlanır Marka veya ürün kahramanları olan figürler, içimizdeki çocuğa dolayısıyla, tüketicinin duygularına seslenir. Çoğunlukla hayvanlardan seçilen ve simgesel nitelik taşıyan figürler; tıpkı insanlar gibi sevimli, cana yakın, neşeli, sportmen, yardım sever vb. olumlu sıfatlar taşımaktadırlar. Bireyin aidiyet duygusunu kamçılayarak herhangi bir kuruma, markaya, bağlılığını güçlendirmektedirler. Figürler, şirket ve marka farkındalığını artırma özelliğine sahiptirler. Her marka tek olduğu gibi, her figürün da tek ve o markaya özel bir tasarım olduğu söylenebilir.
Hayvan teması her dönem ve her uygarlık içinde görülmektedir. Özellikle yazınsal edebiyat dünyasında kullanılan hayvan figürlerine de rastlanmaktadır. Özellikler yayınevleri logolarında en çok hayvan figürlerini tercih etmektedir. 2023 yılı içerinde ülkemizde yapılan bir araştırmaya göre 147 yayınevi, logosunda “hayvan” figürü kullandığı tespit edilmiştir. Bu logolarda genellikle kuş, kaplumbağa, keçi/oğlak, kelebek, boğa, kurt, salyangoz, ayı, civciv, denizatı, dinozor, geyik, kanguru, karınca, koala, kurtçuk, mirket, tilki, zebra, kirpi. vb. figürler kullanılmıştır. Bu hayvan figürleri arasında en çok tercih edilen ise %34’lük oranıyla (45 yayınevi) “kuş” tercih etmiş
Adnan Altundağ